Αρθρογραφία: κος Κώστας Κολιός

Διανύουμε μια χρονική περίοδο κατά την οποία οι αξίες και οι σταθερές των ανθρώπων αναθεωρούνται η και ακυρώνονται. Το παγκοσμιοποιημένο μοντέλο του μελλοντικού πολίτη θα πρέπει τουλάχιστον να μας ανησυχεί. Πώς είναι δυνατόν να αισθανόμαστε ήσυχοι, όταν η αλλοτρίωση μέσα από την ελεγχόμενη πληροφορία αποτελεί τον επίπαγο της ανθρώπινης προσωπικότητας; Η εικόνα του κόσμου που προβάλλει την υλιστική του όψη, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με μια παγκόσμια πολιτισμική επανάσταση, που θα φέρει την σφραγίδα του κάθε λαού.

Μπροστά σε αυτά τα δεδομένα, το Σχολείο δεν έπαψε να παίζει τον τρισυπόστατο ρόλο του και να αποτελεί τον μοναδικό χώρο όπου καλλιεργείται η ψυχή, ενδυναμώνεται το σώμα και οξύνεται το πνεύμα. Οι μαθητές μέσα από μια πληθώρα ομαδικών και ατομικών δραστηριοτήτων, καθώς και καθημερινών πρακτικών, κοινωνικοποιούνται και ισχυροποιείται ο χαρακτήρας τους, ενώ τα κοινωνικά παραδείγματα που προβάλλονται, τους αφυπνίζουν και τους προβληματίζουν.

Ας μην ξεχνάμε ότι ο μάχιμος εκπαιδευτικός, παρά την σκόπιμα διαιωνιζόμενη άθλια οικονομική του εικόνα, που τον καθιστά "κοινωνικά απαξιωμενο", συνεχίζει να εμφορείται από τα υψηλά ιδανικά του εκπαιδευτικού λειτουργού, να γοητεύεται απο τις διαχρονικές αξίες και να μαγεύεται απο τον παιδαγωγικό του ρόλο. Ωστόσο, δεν θα αποφύγω τον πειρασμό να αναφέρω ότι η τηλεόραση μαγνητίζει τους νέους και τους αφαιρεί πολύτιμο διημιουργικό χρόνο. Η παιδαγωγική της συμβολή είναι μηδαμινή, αφού στα προγράμματά της απουσιάζει το Σχολείο και οι πολιτιστικές του αναζητήσεις, ενώ στις ελάχιστες εξαιρέσεις που προβάλλονται σχολικά πολιτιστικά δρώμενα, δεν εκπληρούν το στόχο τους αφού η προβολή τους είναι αποτέλεσμα οικονομικών συναλλαγών και δημοσίων σχέσεων. Ο μάχιμος εκπαιδευτικός υποκαθιστάται και ακυρώνεται ο ρόλος του απο το διάσημο δημοσιογραφικό "Αστέρα".

Αναμφισβήτητα, ο πολιτισμός, αποτέλεσε και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους. Μόνο μέσα από αυτή την οπτική, μπορούμε να μιλήσουμε και για τα πολιτιστικά δρώμενα των Σχολείων. Θα ξεκινήσω από τη δραματοποίηση κειμένων, που μπορεί να γίνει σε όλες τις τάξεις του δημοτικού και να θα φτάσουμε στην ολοκληρωμένη θεατρική παράσταση για τους μαθητές του Δημοτικού, Γυμνασίου και του Λυκείου.

Αλλά και η μουσική αναζήτηση, οι εικαστικές δημιουργίες, ο χορός και οι εθιμικές καταγραφές αποτελούν τομείς πολιτισμικής έκφρασης. Η επικοινωνία στην τάξη μπορεί να είναι μονολογική, διαλογική ή δραματοποίηση. 

Τα παιδιά μέσα από την δραματοποίηση, ενσαρκώνουν τους κειμενικούς ήρωες, μιμούνται ήχους, ταυτίζονται με ρόλους και βιώνουν το κλίμα της υποκριτικής τέχνης. Αυτή η συμμετοχή κάνει τα ανασφαλή παιδιά να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και τα εσωστρεφή να εκδηλώσουν τις ψυχικές τους αρετές.

Τέλος, η οργανωμένη θεατρική παράσταση, δίνει κάτι πρωτόγνωρο στο παιδί. Το μαθαίνει να μπει στον κόσμο της φαντασίας και του ονείρου, του μαθαίνει να αυτενεργεί, να πειθαρχεί στις σκηνικές απαιτήσεις, να μιμείται, να αυτοσαρκάζεται αλλά και να προβάλλεται και τελικά να καταξιώνεται.

Ωστόσο, η έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, που παρουσιάζει μείωση των έξω διδακτικών πολιτιστικών δραστηριοτήτων στην Β/θμια εκπαίδευση, θα πρέπει να μας προβληματίσει και να προχωρήσουμε σε ένα Σχολείο Διημιουργικό, με μειωμένη ύλη και αναβαθμισμένη την κριτική-πολιτισμική σκέψη.

Επιβάλλεται ο σχεδιασμός του σύγχρονου σχολείου να ξεκινήσει από το όραμα του ουμανιστή πολίτη, που δεν περιχαρακώνεται πίσω από τις εθνικιστικές υστερίες, αλλά μαθαίνει τον πολιτισμό των άλλων λαών, ασκείται στην αντικειμενική ανάγνωση της Ιστορίας του και συμμετέχει στις παγκόσμιες πολιτισμικές και κοινωνικές προκλήσεις. Είναι καιρός, ο πολιτισμός, να αποτελέσει τον πυλώνα στήριξης του εκπαιδευτικού έργου, και οι αρμόδιοι να καταλάβουν πως λαοί που δεν παρήγαγαν και δεν παράγουν πολιτισμό, δεν είχαν και δεν θα έχουν λόγο ύπαρξης. 

Επειδή τα σχολεία αποτελούν τα φυτώρια της ποιότητας των μελλοντικών πολιτών, είναι αναγκαίο να μετεξελιχθούν σε μήτρες πολιτιστικής αναγέννησης.